Θεατρικοί μονόλογοι. Προτάσεις για ακροάσεις

Η σελίδα είναι αφιερωμένη σε όλους τους συναδέλφους - κυρίως νέους - που τουλάχιστον δύο φορές τον χρόνο πρέπει να μπαίνουν στη διαδικασία της ακρόασης. 
Ο μονόλογος είναι ερμηνευτική πρόκληση για κάθε ηθοποιό, καθώς επίσης και ένα εργαλείο για την άσκηση του, σε όλη τη διάρκεια της πορείας του στην τέχνη του θεάτρου.
(Ακολουθούν προτάσεις μονολόγων για γυναίκες και για άντρες)

Μονόλογοι για γυναίκες

Έργο: Προμηθέας Δεσμώτης (του Αισχύλου)

  • Είδος: Αρχαίο Δράμα
  • Μετάφραση: Υπάρχουν αρκετές μεταφράσεις για να διαλέξει κανείς. Εδώ χρησιμοποιήθηκε η μετάφραση του Ι.Ν.Γρυπάρη.

Ρόλος: Ιώ

Απόσπασμα: "Ποια χώρα; Τι έθνος; Ποιος τάχα είναι αυτός..."
Πληροφορίες: Ο μονόλογος αυτός της Ιούς όταν μπαίνει τρέχοντας στη σκηνή έχει μεγάλη δραματική ένταση. Η Ιώ που την "κεντά ένας οίστρος", είναι ένας ρόλος με μεγάλες δυσκολίες αλλά και αβανταδόρικος.

Έργο: Αντιγόνη (του Σοφοκλή)

  • Είδος: Αρχαίο Δράμα
  • Μετάφραση: Ι.Ν.Γρυπάρη (χρησιμοποιήθηκε εδώ). Υπάρχει και του Κ.Χ.Μύρη (εκδόσεις Κέδρος)

Ρόλος: Αντιγόνη

Απόσπασμα: "Ω, Τάφε μου, ω νυφιάτικό μου, ω αιώνια βαθιά στη γη σκαμμένη..." εως το τέλος του μονολόγου.
Πληροφορίες: Κορυφαίος ρόλος της Αρχαίας Τραγωδίας. Μια γυναίκα που βάζει πάνω από όλα το δίκαιο και τους νόμους, όχι του κράτους αλλά των Θεών. Εδώ τη βλέπουμε λίγο πριν τη θάψουν ζωντανή. Η ταγμένη και ηρωική κόρη του Οιδίποδα, γεννημένη "για ν’ αγαπάει κι όχι για να μισεί" απέναντι στον αυταρχικό και ορθολογιστή Κρέοντα, δημιουργεί μια θεατρική σύγκρουση που δεν παύει ποτέ να συναρπάζει. Σύγκρουση χαρακτήρων αλλά και σύγκρουση ανάμεσα στο γραφτό και στον άγραφτο Νόμο (απαρχή κάθε επανάστασης.)

Έργο: Ηλέκτρα (του Σοφοκλή)

  • Είδος: Αρχαίο Δράμα
  • Μετάφραση: Ι.Ν.Γρυπάρη, Τ.Ρούσου (Κάκτος) Γ.Χειμωνά

Ρόλος: Ηλέκτρα

Απόσπασμα: "Ω, άγιο φως τουρανού και συ αγέρα που ολόγυρα ζώνεις τη γη..." ως το τέλος του μονολόγου.
Πληροφορίες: Κλασικός ρόλος. Ιδανικός για να ξεκινήσει κανείς τη μελέτη ρόλων Αρχαίας Τραγωδίας.

Έργο: Ελένη (του Ευριπίδη)

  • Είδος: Αρχαίο Δράμα
  • Μετάφραση: Τ.Ρούσσου (Κάκτος)

Ρόλος: Ελένη

Απόσπασμα: "Ικέτισσα, ω! παρθένα, σου προσπέφτω..." έως"...Με δέρνουν δυστυχίες, λύτρωσέ με."
Περιγραφή: Τόπος: Αίγυπτος. Χρόνος: Το τέλος του Τρωικού Πολέμου. Ο αρχαίος μύθος σε μια παραλλαγή που έχει τις ρίζες της στον Ησίοδο. Ο Αλ.Σολωμός χαρακτηρίζει το έργο Ιλαροτραγωδία.

Έργο: Ιφιγένεια στην Ταυρίδα (του Ευριπίδη)

  • Είδος: Αρχαίο Δράμα
  • Μετάφραση: Υπάρχουν πάρα πολλές μεταφράσεις. Στο απόσπασμα χρησιμοποίησα του Τ.Ρούσου (Εκδόσεις Κάκτος)

Ρόλος: Ιφιγένεια

Απόσπασμα: "Αχ, φίλες μου με πνίγουν κλάματα κι αναφιλητά..." έως "...βρίσκομαι εδώ."
Περιγραφή: Η Ιφιγένεια, ιέρεια της Άρτεμης στη σκυθική Ταυρίδα. Όταν ο αδελφός της Ορέστης καταφεύγει κυνηγημένος από τις Ερινύες, τον βοηθά να κλέψει το είδωλο της θεάς (χρησμός Απόλλωνα) και φεύγει μαζί του για την Ελλάδα.

Έργο: Ίων (του Ευριπίδη)

  • Είδος: Αρχαίο Δράμα
  • Μετάφραση: Τ.Ρούσου (Εκδόσεις Κάκτος), κ.α.

Ρόλος: Κρέουσα

Απόσπασμα: "Πώς να σωπάσω ψυχή μου; Τον κρυφό μου έρωτα πώς να δείξω στο φως..." έως "... τραγουδώντας παιάνες."
Περιγραφή:

Έργο: Θεοφανώ (του Άγγελου Τερζάκη)

  • Είδος: Ιστορικό Δράμα
  • Έκδοση: Εταιρεία σπουδών σχολής Μωραίτη. Αθήνα.

Ρόλος: Θεοφανώ

Ηλικία: 35 χρονών
Τόπος: Καισαρεία
Χρόνος: Ι΄ αιώνας
Απόσπασμα: "Χτυπιόνται...(Αφουγκράζεται.)..." έως "...Μα την ψυχή μου θα ’λεγα πως φοβάσαι, Θεοφανώ. Ντροπή!..."
Περιγραφή: Ο χρησμός ήταν ξεκάθαρος για τη μοίρα της Αυγούστας. Ένας άντρας θα "σταύρωνε το δρόμο του με τη ζωή" της. Ένας άντρας που θα ήταν "ξανθός και νέος" και "κρατάει σπαθί". "Θα συνταιριάξει το λόγο του με το δικό" της. Η Θεοφανώ συνωμοτεί με τον Τσιμισκή, νομίζοντας ότι έτσι θα σώσει τη ζωή της. Όμως το τέλος, το γραμμένο, δεν αλλάζει. Στο μονόλογο αυτό -που είναι και το φινάλε του έργου- αντιμετωπίζει την προδοσία του Τσιμισκή, κλειδωμένη στο δώμα από εκείνον.

Έργο: Θαύμα Αιώνιον (του Τάκη Χρυσούλη)

  • Είδος: Σύγχρονο λειτουργικό δράμα
  • Έκδοση: Παπαδημητρίου. Αθήνα.

Ρόλος: Μαρία

Απόσπασμα: "Ναι, τολμάω και φανερώνομαι..." έως "...Ποια είμαι στ’ αλήθεια;..." (τα λόγια του χορού μπορούν εύκολα να απαλειφθούν)
Περιγραφή: Στην απόλυτη κορύφωση του έργου η Μαρία προσπαθεί να φτάσει τον Σταυρό να προσκυνήσει και μια αόρατη δύναμη την σπρώχνει πίσω, ενώ όλοι οι προσκυνητές φτάνουν χωρίς δυσκολία ως εκεί. Βαθιά ερωτηματικά βγαίνουν στην επιφάνεια στο μονόλογο αυτό. Η Μαρία δεν κατανοεί ότι η έπαρσή της απέναντι στο Θεό είναι το εμπόδιό της. Είναι ένα κομμάτι μεγάλης δραματικής έντασης.

Έργο: Λοκαντιέρα (του Γκολντόνι)

  • Είδος: Κωμωδία
  • Έκδοση: Εκδοτικός Οίκος ΔΩΔΩΝΗ

Ρόλος: Μιραντολίνα

Απόσπασμα: "Ου, άκου τι είπε! Ο εξοχότατος κύριος Μαρκήσιος θα με παντρευόταν;" έως "...που γέννησε η ωραία μητέρα φύση."
Περιγραφή: Αβανταδόρικη επιλογή αν και πολυχρησιμοποιημένη. Αυτός είναι ο κλασικός θεατρικός τύπος της σουμπρέτας.

Έργο: Τα δέντρα πεθαίνουν όρθια (Αλεσάντρο Κασόνα)

  • Είδος: Δράμα
  • Έκδοση: Εκδοτικός Οίκος ΔΩΔΩΝΗ.

Ρόλος: Ισαβέλλα

Απόσπασμα: "Ήμουν απελπισμένη..." έως το τέλος του μονολόγου.
Περιγραφή: Μια νέα κοπέλα μετά από μια απελπισμένη βραδιά έφτασε στα πρόθυρα της αυτοκτονίας. Ένα περίεργο σημείωμα τη σταμάτησε. Εδώ μιλάει σ’ εκείνον που έγραψε το σημείωμα. Δύσκολη επιλογή. Μεγάλης Δραματικής έντασης.

Έργο: Με τα δόντια (του Θόρντον Ουάιλντερ)

  • Είδος: Κωμωδία
  • Μετάφραση: Μ.Βολανάκης/ (Εκδ.Μ.Πεχλιβανίδη&Σία)

Ρόλος: Σαβίνα

Απόσπασμα: "Ωχ, ωχ, ωχ! έξι η ώρα κι ο κύριος ακόμα να φανεί..." έως "...που θα βρισκόμασταν σήμερα παρακαλώ;"
Περιγραφή: Άλλη μια σουμπρέτα. Εξαιρετικό, λεπτό χιούμορ, γρήγορες εναλλαγές, αβανταδόρικο κομμάτι. Το συστήνω ανεπιφύλακτα, ιδιαίτερα για τις ηθοποιούς με μεγάλη ευκολία στην κίνηση.

Έργο: Φαλακρή Τραγουδίστρια (του Ευγένιου Ιονέσκο)

  • Είδος: Παράλογο Θέατρο / κωμικό
  • Έκδοση: Εκδοτικός Οίκος ΔΩΔΩΝΗ (τόμος 83)

Ρόλος: Κα Σμιθ

Ηλικία: Μεσήλικη
Απόσπασμα: "Όπως πάντα πήγε εννιά η ώρα..." έως "...ζήτησε να εγχειριστεί ο ίδιος χωρίς να υποφέρει από το συκώτι του"
Περιγραφή: Ο κύριος Σμιθ είναι παρατηρητής και πλαταγίζει τη γλώσσα του γι’ αυτό ουσιαστικά είναι ένας συνεχής μονόλογος. Θέλει αμεσότητα και αθώα κακεντρέχεια! (Σύντομη ανάλυση μονολόγου)

Έργο: Το ξύπνημα της Άνοιξης (του Βέντεκιντ)

  • Είδος: Δραματικό
  • Μετάφραση: Μετ. Πέτ.Μάρκαρης. Πρόγραμμα παράστασης Ανοιχτού Θεάτρου του Γ.Μιχαηλίδη

Ρόλος: Ίλζε

Ηλικία: 14 χρονών
Τόπος: Αγροτική γερμανική πόλη. Μονοπάτι πλάι στο ποτάμι το 1892.
Απόσπασμα: [Πράξη 2, σκηνή 7] "...Σου φαίνεται Μόριτς..." έως "...γεμάτος αγγέλους και εκατομμυριούχους."
Περιγραφή: Η Ίλζε είναι ένα κορίτσι με πολύ ελεύθερο πνεύμα που παράτησε το σχολείο και έφυγε για να ζήσει ανάμεσα στους καλλιτέχνες. Σ’ αυτή τη σκηνή μετά από ένα τετραήμερο γλέντι, στο δρόμο της για το σπίτι και τη μαμά της, συναντά τον βαθιά θλιμμένο Μόριτς, έναν παιδικό της φίλο. Του εξιστορεί λεπτομερώς την εύθυμη και μποέμ ζωή της σαν μοντέλο. Έχει μαζί της παπούτσια χορού και γιορταστική διάθεση. (Σύντομη ανάλυση του μονολόγου)

Έργο: Ο βασιλιάς Υμπύ (του Αλφρέντ Ζαρρύ)

  • Είδος: Κωμικό
  • Μετάφραση: Μετ. Σάκης Μανιάτης  Θεατρική βιβλιοθήκη (Καραμανλάκη 7, Αθήνα, Στάση Καλλιφρνονά)

Ρόλος: Μερ-Υμπύ

Ηλικία: 30-40 ετών
Απόσπασμα: "Επί τέλους βρήκα κάποιο καταφύγιο..." έως "...Όποιος κάνει κέφι, ας πάει να τον βρει."
Περιγραφή: Η Μερ-Υμπύ είναι παντρεμένη με τον χοντροάξεστο Περ-Υμπύ, τον οποίο παρότρυνε -σαν άλλη λαίδη Μακμπέθ- να σκοτώσει τον βασιλιά της Πολωνίας. Εκείνος στρατολογεί τον Κάπταιν Μπορντούρ, αλλά όταν ο Υμπύ τον προδίδει εκείνος φεύγει για τη Ρωσία και συμμαχεί με τον Τσάρο εναντίον του Υμπύ. Στη Βαρσοβία η Μερ και ο Περ-Υμπύ, κυβερνούν με ανηλεή τυραννία, επιβάλλοντας εξωφρενικούς φόρους για να εισπράξουν χρήματα και εκτελούν όλους τους ευγενείς με το μηχάνημα της πλύσης εγκεφάλου. σ’ όλα αυτά υποστηρίζονται από τους ανελέητους οπαδούς τους, τους Παλκοτεντς. Η άπληστη Μερ-Υμπύ, φτάνει ακόμα και να καταχραστεί χρήματα από τον Περ-Υμπύ. Ο πρίγκιπας Μποργκελάς, γιος του δολοφονημένου Πολωνού βασιλιά, οδηγεί με επιτυχία τον λαό σε επανάσταση κατά των Υμπύ που αναγκάζονται να φύγουν. Εδώ η Μερ-Υμπύ αφηγείται τις λεπτομέρειες. (Σύντομη ανάλυση του μονολόγου)

Έργο: Ψηλά απ' τη γέφυρα (του Άρθουρ Μίλερ)

  • Είδος: Δραμτικό
  • Μετάφραση: Μάνθος Κρίσπης (Εκδόσεις ΔΩΔΩΝΗ)

Ρόλος: Κάθρην

Απόσπασμα: "Είναι που... ήταν καλός μαζί μου, Ροντόλφο." έως "...πες μου τι θες; Ροντόλφο. Κράτα με κοντά σου." [Πράξη 2η] (Σημείωση: Μπορούν άνετα να παραλειφθούν τα λόγια του Ροντόλφο).


Μονόλογοι για άντρες

Έργο: Ιππόλυτος (του Ευριπίδη)

  • Είδος: Αρχαίο Δράμα
  • Μετάφραση: Τ.Ρούσος (εκδόσεις Κέδρος)

Ρόλος: Ιππόλυτος

Απόσπασμα: "Ω, Δία, τι έβαλες να ζουν γυναίκες στον κόσμο τον ηλιόφωτο, ένα τέτοιο για τους ανθρώπους δολερό κακό;..." έως "... πως έχω χάσει την αγνότητα μου."
Περιγραφή: Ο Ιππόλυτος λάτρης του κυνηγιού και αφοσιωμένος στη θεά Άρτεμη, απεχθάνεται τις γυναίκες και τον έρωτα. Τον ερωτεύεται όμως η μητριά του Φαίδρα...

Έργο: Αντιγόνη (του Σοφοκλή)

  • Είδος: Αρχαίο Δράμα
  • Μετάφραση: Κ.Χ.Μύρης (Εκδόσεις Κάκτος)

Ρόλος: Αίμονας

Απόσπασμα: "Πατέρα οι θεοί σπέρνουν στον άνθρωπο το νου, το πιο τρανό προικιό στον κόσμον όλο." έως "...είναι καλό να μαθαίνει κανείς απ’ τους στοχαστικούς."
Περιγραφή: Ο ερωτευμένος με την Αντιγόνη Αίμονας προσπαθεί να μεταπείσει τον πατέρα του Κρέοντα να αλλάξει την ποινή της.

Έργο: Το χέρι του σκοτωμένου (του Π.Πρεβελάκη)

  • Είδος: Δράμα
  • Έκδοση: Δεν κυκλοφορεί πια. Μόνο στη Θεατρική Βιβλιοθήκη ή σε παλαιοβιβλιοπωλεία.

Ρόλος:Κωσταντής

Απόσπασμα: "Άνοιξε! Άνοιξε μου και μη φοβάσαι. φίλος είμαι..." έως "Τιμημένα σου μιλώ!..."
Περιγραφή: Ο Κωσταντής είναι όμορφος και λεβέντης. τριάντα περίπου χρόνων. Τόπος: Κρήτη. Χρόνος: 1906 (ύστερα απ’ την επανάσταση του Θερίσου.) Το θέμα είναι η εκδίκηση. Το χωριό ήταν κομμένο στα δυο μετά την επανάσταση.

Έργο: Παρέλαση (της Λούλας Αναγνωστάκη)

  • Είδος: Δράμα
  • Έκδοση: Κέδρος (εξαντλημένο)

Ρόλος:Άρης

Απόσπασμα: "Ζωή, ήρθαν! Νάτοι! Η πλατεία γέμισε..." έως "...Κι ωστόσο ο λαιμός του σαλεύει."
Περιγραφή: Έντονα συναισθήματα από τον μικρό Άρη. Τα ενδιάμεσα λόγια της Ζωής μπορούν άνετα να κοπούν και να έχει ο μονόλογος συνέχεια χωρίς να δυσκολευτεί κανείς να τον παρακολουθήσει.

Έργο: Αυτός και το παντελόνι του (Ι.Καμπανέλλης)

  • Είδος: Κωμικοδραματικό
  • Έκδοση: ΚΕΔΡΟΣ

Ρόλος: Αυτός

Απόσπασμα: Οποιοδήποτε σημείο.
Περιγραφή: Το μονόπρακτο έργο είναι ουσιαστικά ένας μονόλογος. Τα σημεία με φράσεις άλλων μπορούν να παραλειφθούν για την παρουσίαση σε εξετάσεις ή ακροάσεις. Η έντονη ευαισθησία ενός ανθρώπου που βρίσκεται αντιμέτωπος με τη μοναξιά του. Παρά το δραματικό του υπόβαθρο για την απόδοσή του από τον ηθοποιό είναι απαραίτητη η αίσθηση του χιούμορ που έχει ο ήρωας.

Έργο: Πέρα απ' τον ορίζοντα (Ο'Νηλ)

  • Είδος: Δραματικό
  • Μετάφραση: Μεταφ. Αιμ.Χουρμούζης. Eκδόσεις Γκοβόστη

Ρόλος: Ρόμπερτ

Απόσπασμα: "Εκείνη την εποχή λοιπόν, όταν ή μητέρα μαγείρευε, συνήθιζε να σπρώχνει την καρέκλα μου έξω απ’ το δρόμο της..." έως "...Καταλαβαίνεις τώρα Ρουθ." [Το νόημα δεν αλλάζει αν αφαιρέσεις τα λόγια της Ρουθ.]
Περιγραφή: Ο Ρόμπερτ είναι 23 χρονών, ψηλός, αδύνατος, το ψηλό του μέτωπο και τα σκούρα του μάτια τον κάνουν να φαίνεται λίγο ποιητής.Θέλει να ταξιδέψει, αλλά όμως ο έρωτας του για τη Ρουθ θα τα αλλάξει όλα.

Έργο: Γυάλινος Κόσμος (Τέννεσσυ Ουίλιαμς)

  • Είδος: Δράμα
  • Εκδοση: ΔΩΔΩΝΗ

Ρόλος:Τομ

Απόσπασμα: "Άκου! Θαρρείς πως τρελαίνομαι για το μαγαζί;" έως "... Παλιοξεμωραμένη λάμια."
Περιγραφή: Ο Τομ Γουίνγκφιλντ είναι ένας ευαίσθητος νέος, που ζει με τη μητέρα του Αμάντα και την αδελφή του Λάουρα. Ο πατέρας του Τομ και της Λάουρα έχει καιρό που τους παράτησε. Ο Τομ με τη δουλειά του στο παπουτσίδικο τους συντηρεί. Του αρέσει να πηγαίνει στον κινηματογράφο. Η μητέρα του όμως νομίζει ότι ξενυχτάει αλλού. Ο Τομ νιώθει ότι η Αμάντα τον καταπιέζει και στον μονόλογο αυτό πλάθει την πιο φριχτή ιστορία, για να τη σοκάρει.

Έργο: Έι, Ψιτ! (του Τάκη Χρυσούλη)

  • Είδος: Κωμικοδραματικό μονόπρακτο
  • Έκδοση: ΔΩΔΩΝΗ

Ρόλος: Ψηλορείτης

Απόσπασμα: Όλο το πρώτο μονόπρακτο του έργου με τίτλο¨Τα ψυχανθή ψοφούν πριν τα ψήσουν".
Περιγραφή: Ο Ψηλορείτης είναι τρόφιμος σε ψυχιατρείο. Μιλάει στην ψιψίνα του και μας αφήνει να καταλάβουμε ότι... "τα ψυχανθή ψοφούν πριν τα ψήσουν". Ο ηθοποιός σε αυτόν τον μονόλογο έχει να παλέψει όχι μόνο με την σύνθετη προσωπικότητα του ήρωα, αλλά και με το ίδιο το κείμενο, του οποίου όλες οι λέξεις αρχίζουν από το γράμμα Ψι. Το κείμενο και ο ρόλος είναι μια πρόκληση για τον ηθοποιό.

Mosaic depicting theatrical masks of Tragedy and Comedy, 2nd century AD, Rome Thermae Decianae, Palazzo Nuovo, Capitoline Museums

Τα 8 στοιχεία του καλού μονολόγου (Βίντεο)

Πώς να διαλέξω έναν καλό μονόλογο; (Βίντεο)

Μονόλογος - Αυτοσχεδιασμός (Βίντεο)

@aliki.katsavou Απάντηση στο @usermarimar01096 #ηθοποιος #μονολογος #αυτοσχεδιασμος #εξετασειςδραματικης ♬ πρωτότυπος ήχος - Aliki Katsavou

Σχόλια

Δημοσίευση σχολίου

Θα χαρούμε να μάθουμε τη γνώμη σας.