Μαρίκα Κοτοπούλη [1887-1953]

Βιογραφίες ηθοποιών

«Ανάμεσα στα πρόσωπα που φιγουράρουν στο πάνθεο του αιώνα μας η Μαρίκα έχει μια απ’ τις πρώτες θέσεις και στο θεατρικό πάνθεο βέβαια την πρώτη».
-Βασίλης Ρώτας-

Μεγάλη θεατρίνα, που με την προσωπικότητα, την ακτινοβολία και το ταλέντο της, κυριάρχησε στο πρώτο μισό του αιώνα. Είχε την αξιοθαύμαστη ικανότητα να παίζει όλα τα θεατρικά είδη από επιθεώρηση μέχρι αρχαία τραγωδία.

Οι γονείς της –ηθοποιοί και οι ίδιοι- την παίρνουν στον θίασο τους από μικρό παιδί, όπου περιοδεύει ασταμάτητα στην ελληνόφωνη Ανατολή. Το 1903 κάνει στο Βασιλικό Θέατρο το ντεμπούτο της, στο ρόλο του Πουκ ("Όνειρο Θερινής Νυχτός").
Στο Βασιλικό θέατρο, θα γνωρίσει τις πρώτες μεγάλες επιτυχίες της: Αθηνά στην "Ορέστεια", Ιφιγένεια στο ομώνυμο έργο του Γκαίτε, Βιόλα στη "Δωδέκατη νύχτα", Μαργαρίτα στον "Φάουστ" κ.ά.

Το 1908 σχηματίζει δικό της θίασο και τον διατηρεί μέχρι το θάνατο της, στο θέατρο Κοτοπούλη της Ομόνοιας αρχικά και από το 1936 στο Ρεξ που θα της παραδοθεί λαμπρό και ολοκαίνουριο.

Τον ίδιο χρόνο άλλη μια νεαρή πρωταγωνίστρια, η Κυβέλη, ξεκινάει δικό της θίασο και έτσι αρχίζει και η παροιμιώδης αντιζηλία τους, καλλιτεχνική και εισπρακτική.

Σταθμοί στην καριέρα της στάθηκαν: η "Εκάβη" του Ευριπίδη (1927) σε σκηνοθεσία Φ.Πολίτη, η δημιουργία της Ελεύθερης Σκηνής (άνοιξη 1929-Ιούνιος 30) με τους Σπ. Μελά και Δ. Μυράτ, η καλλιτεχνική περιοδεία της στην Αμερική (Νοέμβριος 1930 –Φεβρουάριος 1931), η αναμέτρηση της πάνω στο σανίδι με την Κυβέλη ("Μαρία Στιούαρτ", "Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα", "Το επάγγελμα της κυρίας Γουώρεν") και το 1937 στο καινούριο θέατρο Κοτοπούλη (Ρεξ) η συνεργασία της με τον Γιαννούλη Σαραντίδη. Στο Ρεξ το κοινό της θα την χειροκροτήσει σε πολλά έργα. Αναμεσά τους και τα: "Όπως σας αρέσει", "Δον Χουάν", "Μακμπέθ", "Το έκτο πάτωμα".

Στη διάρκεια του πολέμου και της κατοχής οι εμφανίσεις της είναι σπανιότατες χωρίς όμως η ίδια να χάνει την ζωντάνια της και το 1951 αθλοθετεί το έπαθλο της καλύτερης ηθοποιού.

Η δημιουργική της σταδιοδρομία θα τελειώσει σε περιοδεία όπως άρχισε, στις 24 Μαρτίου 1953, στη Σύρο.

«...συνδυάζοντας την ιεροπρέπεια του μύστη και του τελετουργού με την επινοητική ασυδοσία και το πηγαίο χιούμορ του λαϊκού μίμου, στάθηκε υποδειγματική και άφταστη σ’ όλα τα είδη της δραματικής τέχνης. Ήταν σαν άνθρωπος και σαν καλλιτέχνης από τα σπάνια εκείνα ζωικά κύτταρα, από τις προνομιούχες εκείνες φύσεις που ανατρέπουν συνήθως τη νομοτέλεια της φυσιολογικής εξέλιξης, επειδή το εσωτερικό τους απόθεμα ξεπερνά τις ανάγκες και τη δεκτική αντοχή του χώρου που καταλαμβάνουν και της ιστορικής στιγμής που ζουν». -Λέων Κουκούλας-