Αριστοφάνης

Ο Αριστοφάνης είναι κωμικός ποιητής του 5ου αιώνα και ο μόνος εκπρόσωπος της Αρχαίας Αττικής Κωμωδίας, που σώθηκαν ατόφια έργα του.

Αυτό και μόνο δείχνει ότι ο Αριστοφάνης πρέπει να ήταν ο δημοφιλέστερος όλων των κωμωδιογράφων (και όχι μόνο στην εποχή του αλλά και στην εποχή της Αλεξάνδρειας και του Βυζαντίου που μεταγράφτηκαν και συντηρήθηκαν τα λογοτεχνικά έργα των προηγούμενων εποχών, για να φτάσουν σε μας).

Πατέρας της σύγχρονης κωμωδίας. Έβαλε τα θεμέλια για την συγγραφή αυτού του είδους που μέσα από τον Πλαύτο, τον Τερέντιο, τον Μολιέρο και τον Σαίξπηρ έφτασε ως τις μέρες μας.

Η ζωή και το έργο του

Χρονολόγιο

• Ο Αριστοφάνης γεννήθηκε το 450 π.Χ. ή λίγο αργότερα. Τη χρονολογία αυτή τη συμπεραίνουμε από τις "Νεφέλες" (528-533) όπου ο ποιητής αφήνει να εννοηθεί ότι ήταν εξαιρετικά νέος και δεν είχε εμπιστοσύνη στον εαυτό του όταν παίχτηκαν οι "Δαιταλείς" το πρώτο του έργο.
• 431: Ανάμεσα στην Αθήνα και τη Σπάρτη ξεσπά ο Πελοποννησιακός πόλεμος.
• 430: Ο μεγάλος λοιμός στην Αθήνα.
• 429: Θάνατος του Περικλή.
• 428/7: Γέννηση του Πλάτωνα.
• 427: "Δαιταλείς" (χαμένο)
• 426: "Βαβυλώνιοι" (χαμένο). Ο Κλέων δίωξε δικαστικά τον Aριστοφάνη, με την κατηγορία ότι με το έργο του αυτό γελοιοποίησε τους αιρετούς άρχοντες της πόλης, μπροστά σε κοινό (στα Μεγάλα Διονύσια) που περιλάμβανε πολλούς ξένους επισκέπτες. Η δίωξη δεν φαίνεται να είχε καμιά συνέπεια.
• 425: "Αχαρνείς". Πρώτο βραβείο στα Λήναια
• 424: "Ιππείς". Πρώτο βραβείο στα Λήναια
• 423: "Νεφέλες". Πρώτη μορφή (χαμένη). Τρίτο και τελευταίο βραβείο στα Μεγάλα Διονύσια. Συμφωνία ειρήνης διακόπτει προσωρινά τις εχθροπραξίες ανάμεσα στην Αθήνα και στη Σπάρτη.
• 422: "Σφήκες", δεύτερο βραβείο στα Λήναια.
• 421: "Ειρήνη", δεύτερο βραβείο στα Μεγάλα Διονύσια.
• 417: "Νεφέλες", μερικά αναθεωρημένη μορφή (σώζεται) που δεν παραστάθηκε ποτέ στα αρχαία χρόνια.
• 415: Η Αθήνα στέλνει στη Σικελία μεγάλο εκστρατευτικό σώμα.
• 414: "Αμφιάραος" (χαμένο) στα Λήναια. "Όρνιθες", β΄ βραβείο στα Μεγάλα Διονύσια.
• 413: Η Σπάρτη ξαναρχίζει τις εχθροπραξίες. Το Αθηναϊκό εκστρατευτικό σώμα στη Σικελία καταστρέφεται.
• 411: "Λυσιστράτη" στα Λήναια, "Θεσμοφοριάζουσες" στα Μεγάλα Διονύσια. Ολιγαρχική επανάσταση επικρατεί προσωρινά στην Αθήνα, αλλά το δημοκρατικό πολίτευμα αποκαθίσταται λίγους μήνες αργότερα.
• 408: "Πλούτος" (χαμένο, δεν πρόκειται για το έργο που θα παιχτεί αργότερα.)
• 406: Θάνατος του Ευριπίδη & του Σοφοκλή.
• 405: "Βάτραχοι", Α΄ βραβείο στα Λήναια. Αποφασιστική ήττα και ναυτικός αποκλεισμός της Αθήνας.
• 404: Η Σπάρτη επιβάλει ειρήνη. Μια ολιγαρχική ομάδα οι τριάκοντα τύραννοι, αναλαμβάνει τη διοίκηση.
• 403: Εμφύλιος πόλεμος και αποκατάσταση της δημοκρατίας.
• 399: Καταδίκη και εκτέλεση του Σωκράτη.
• 395: Ο πόλεμος με τη Σπάρτη ξαναρχίζει, με διαφορετικό όμως συσχετισμό συμμάχων. Πρώτα βήματα για αποκατάσταση της αθηναϊκής ναυτικής δύναμης.
• 392: "Εκκλησιάζουσες" (η χρονολόγηση βασίζεται σε εσωτερικά κυρίως κριτήρια και ίσως πέφτει έξω ένα χρόνο.)
• 388: "Πλούτος"
• Μετά το 388: "Αιολοσίκων" (χαμένο) και "Κώκαλος" (χαμένο). Παραγωγός και σκηνοθέτης ένας από τους γιους του Αριστοφάνη.
• Από τους "Αχαρνείς" συνάγεται το συμπέρασμα ότι τον καιρό που παίχτηκε το έργο ο Αριστοφάνης ζούσε στην Αίγινα, το νησί που είχαν αποικίσει οι Αθηναίοι στα 431 π.Χ. όταν έδιωξαν τους παλιούς κατοίκους (ως φιλολάκωνες). Ξέρουμε ότι οι γιοι του Αριστοφάνη ήταν κωμωδιογράφοι, δεν ξέρουμε όμως τίποτα για τον πατέρα του ποιητή (Φίλιππος ήταν το όνομα του) ούτε για την κοινωνική και την οικονομική του κατάσταση.