Πήτερ Μπρουκ (1925-2022)

Πήτερ Μπρουκ

Βιογραφικά στοιχεία

Peter Brook [1925-2022]

Βρετανός σκηνοθέτης, ένας από τους τολμηρότερους και δημιουργικότερους του μεταπολεμικού θεάτρου σε διεθνή κλίμακα. Γνωστός για τις πειραματικές παραγωγές του στο Royal Shakespeare company στην Αγγλία. Ανανέωσε το Σαιξπηρικό έργο με την ευρηματικότητα και την φαντασία του. Η δουλειά του επηρεάσθηκε από τις θεωρίες του πειραματικού θεάτρου των Γκροτόφσκι, Μπρεχτ, Μέγιερχολντ και του θεάτρου της σκληρότητας του Αρτώ. Το 1970 άρχισε τη συνεργασία του με το Centre International de Creations Theatrales με έδρα το Παρίσι. Επίσης έχει σκηνοθετήσει αρκετές ταινίες, όπως Lord of the Files (1962) και Meeting with remarkable Men (1979).

O Πήτερ Μπρουκ είπε...

Για το θέατρο και τον ηθοποιό

• Η θεμελίωση της καριέρας και η καλλιτεχνική βελτίωση δεν συμβαδίζουν αναγκαστικά. Συχνά ο ηθοποιός, καθώς εδραιώνεται η καριέρα του αρχίζει να στρέφεται σ’ ένα είδος δουλειάς ολοένα και περισσότερο τυποποιημένης. Είναι μια άθλια ιστορία και όλες οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα.
• Η "αυτο-διείσδυση" του ρόλου, σχετίζεται με την έκθεση. Ο ηθοποιός δεν διστάζει να δείξει τον εαυτό του όπως ακριβώς είναι, γιατί αντιλαμβάνεται πως το μυστικό του ρόλου απαιτεί την αποκάλυψη του ίδιου του εαυτού του, που κρατάει ερμητικά κλεισμένα τα προσωπικά του μυστικά. Έτσι η ίδια η παράσταση γίνεται μια πράξη θυσίας, θυσίας όλων εκείνων των πραγμάτων που οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμάνε να κρύβουν. Αυτή η θυσία είναι το δώρο του ηθοποιού προς τον θεατή.
• Στο δημιουργικό θέατρο, θα μπορούσαμε στην πρόβα κάθε μέρα, να θέτουμε υπό εξέταση τις ανακαλύψεις της προηγούμενης μέρας, έτοιμοι να πιστέψουμε πως το πραγματικό έργο μας διέφυγε και πάλι.
• Οι έξοχοι ηθοποιοί, όπως όλοι οι αληθινοί καλλιτέχνες, έχουν μια μυστηριώδη ψυχική κατασκευή, συνειδητή κατά το ήμισυ κι ωστόσο κεκαλυμένη κατά τα τρία τέταρτα, ώστε μόνον οι ίδιοι μπορούν να την καθορίσουν σαν "ένστικτο" σαν "ώθηση", σαν τις "εσωτερικές μου φωνές", που τους δίνουν την τέχνη τους.

(Τα αποσπάσματα είναι από το βιβλίο του Π.Μπρουκ: Η σκηνή χωρίς όρια.)

• Το μόνο που πραγματικά βοηθά, είναι η κατανόηση. Όσο περισσότερο ο ηθοποιός κατανοεί τον ακριβή τρόπο λειτουργίας του σ’ όλα τα επίπεδα, τόσο περισσότερο θα εξελιχθεί στο δρόμο της ποιοτικής ερμηνείας.

(Πήτερ Μπρουκ, Ένας άλλος κόσμος. Μετ. Ελένης Καραμπέτσου. Βιβλιοπωλείον της "Εστίας")

• Το θέατρο δεν πρέπει να είναι ανιαρό. Πρέπει να είναι απρόβλεπτο. Το θέατρο μας οδηγεί στην αλήθεια μέσα από την έκπληξη, μέσα από την συγκίνηση, μέσα από το παιχνίδι, μέσα από τη χαρά. Κάνει το περελθόν και το μέλλον μέρος του παρόντος, μας απομακρύνει από αυτό που συνήθως μας περικυκλώνει ασφυκτικά και μας φέρνει κοντά σε αυτό που συνήθως είναι πολύ μακριά μας. Μια ιστορία από τον ημερήσιο τύπο μπορεί να φανεί ξαφνικά πολύ λιγότερο αληθινή, λιγότερο δική μας από κάτι που ανήκει σε άλλη εποχή, σε άλλο τόπο. Αυτό που έχει σημασία είναι η αλήθεια της παρούσας στιγμής, η απόλυτη αίσθηση της πειθούς, που μπορεί να υπάρχει μόνο όταν ερμηνευτής και κοινό δεθούν σε ένα σώμα. Αυτό συμβαίνει όταν οι προσωρινές φόρμες έχουν εκπληρώσει το σκοπό τους και μας έχουν οδηγήσει σε αυτή τη μοναδική και ανεπανάληπτη στιγμή, όπου μια πόρτα ανοίγει και η όραση μας μεταμορφώνεται.

(Πήτερ Μπρουκ, Η ανοικτή Πόρτα.
Η επιλογή της φράσης είναι του Κωστή Μπασογιάννη.)

• 
  
•